Enerji Amaçlı Turbomakina Projelerimiz Başladı
Enerji üretimi hedefli turbomakina teknolojilerine dayalı iki adet ürün geliştirme projemiz Ocak 2015’de başladı. İki projemizden ilki, atık ısıdan elektrik üretimi amaçlı bir ORC (Organic Rankine Cycle) sistemi tasarım ve prototip imalatını içermekte. Diğer projemiz ise MTG (Micro Turbine Generation) kavramına yönelik 60-100 kWe sınıfında bir gaz türbini (GT) tasarım ve prototip imalatını içermekte.
ORC projemiz TÜBİTAK tarafından 1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek Programı kapsamında mali yönden desteklenmektedir. Toplam 24 ay süreli projemizi kazanlar ve buhar jeneratörlerinin tasarım ve imalatı konusunda geniş deneyime sahip Eroğlu Isı A.Ş. (http://www.erogluisi.com.tr/) ile birlikte yürütmekteyiz. Baca gazı ile atılan ısıdan düşük yatırım maliyeti ile elektrik üretimi amacıyla kullanılacak olan ORC sisteminde, evaporatör, kondenser, rekuperatör gibi ısı değiştiricilerin yanı sıra, atık ısı ile buharlaştırılan çalışma akışkanından güç çekmek üzere tasarlanmış bir de buhar türbini bulunacaktır. Sistem tasarımı, buhar türbininin tasarımı ve prototipinin imalatı ile testlerde gerçekleştireceğimiz yoğun çalışmalarla ülkemizde bu alanda ilk özgün ürünü sunmanın ötesinde, derinlemesine deneyim biriktirmiş ilk firma olmayı hedefliyoruz.
ORC sistemleri, baca gazı, jeotermal kaynaklar, biogaz tesisleri, konsantre güneş sistemleri gibi nispeten düşük sıcaklıklı ısı kaynaklarından güç çekmek üzere dünyada yaygın olarak kullanılan araçlardandır. Ülkemizde sadece büyük ölçekli jeotermal uygulamalarını gördüğümüz bu sistemlerin, artan çevresel kaygılar ve enerji maliyetleri nedeniyle ülkemizde de yaygın olarak kullanılacağı öngörülmektedir. Çalışma şartlarına ve elektrik ihtiyacına göre dikkatle planlandığında çok kısa sürede yatırımın geri dönüşünü sağlayan bu sistemlerle ilgili olarak öncelikle yerel, ardından da global ölçekte güvenilir sistem tasarımcısı ve kritik komponentlerin üreticisi olarak hizmet vermek firmamızın ana hedefleri arasında yer almaktadır.
TÜBİTAK tarafından 1511 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destek Programı kapsamında mali yönden desteklenen diğer projemiz de, ikili ve üçlü enerji üretiminde kullanılacak bir mikro gaz türbini tasarım ve prototip üretimidir. Bu projemizde, doğalgaz veya biogazla dağıtık üretim (distributed generation) kavramına uygun olarak yüksek verimle elektrik üretiminde kullanılacak bir gaz türbininin tasarımı, prototip imalatı ve testleri gerçekleştirilecektir. Toplam 30 ay süreli projemizde, daha önce savunma sanayine yönelik gerçekleştirdiğimiz çalışmalardan edindiğimiz turbomakina tasarım deneyimimizi de kullanarak, kompresör, yanma odası ve türbinlere yönelik çalışmalar yürütülecektir. Proje kapsamında tasarlanıp hayata geçirilecek test sistemleri ile bu ve sonraki projelerimizde ayrıntılı ömür ve performans testleri yürütülebilecektir.
MTG kavramı, son yirmi yılda, ikili ve üçlü üretime uygunluğu (elektrik üretimi, atık ısıdan elektrik üretimi, ısıtma, sıcak su ve soğutma) ile sağladığı çok yüksek verimle, gerek çevresel etkileri, gerek üretim maliyetleri açısından merkezi üretime çok güçlü bir alternatif olarak ilgi görmeye başlamıştır. Bu ürünün çok büyük pazar potansiyeline karşın dünyada az sayıda ana ürticisi vardır. Bu alanda yer almak isteyen girişimlerin sayısı hızla artarken, EDS Hava Uzay da, mevcut turbomakina deneyimini bu alana da yoğunlaştırarak rekabet gücü yüksek ürün tasarımındaki konumunu sağlamlaştırmayı hedeflemektedir.
